Vliegen: wat te doen bij turbulentie

Het zweet breekt je uit

Het vliegtuig schudt, handbagage valt uit de opbergbakken, het toestel ‘valt’ tientallen meters naar beneden… Brrrrr, je maag krimpt ineen en het zweet breekt je uit. Volgens Otte komt dat door een aantal dieper liggende onzekerheden en angsten die dan worden getriggerd, zoals claustrofobie, hoogtevrees, sociale angst en controledwang. “Je zit immers in een hele kleine ruimte, op 10 kilometer hoogte, met honderden 'vreemde' mensen en verder moet je je totaal overgeven aan de piloten.”

Luchtzakken?

Er bestaan veel mythen over turbulentie. “Luchtzakken bijvoorbeeld bestaan niet”, zegt de piloot en examinator. “Lucht kan namelijk, net als water, geen gaten hebben, wel stromingen en golven. Een vliegtuig beweegt daar net als een boot op mee. Het is goed om te weten dat een vliegtuig bestand is tegen meer dan de zwaarste turbulentie ooit gemeten. In de Verenigde Staten vliegen medewerkers van het Hurricane Center zonder problemen dwars door het oog van orkanen om te meten hoe snel de wind waait.”

Riemen vast

Zij liever dan ik, denk ik dan altijd maar. Maar toch: 'levensgevaarlijke' turbulentie, zoals het vaak in de pers wordt omschreven, bestaat niet zegt Otte. Turbulentie is vervelend voor passagiers, maar het vliegtuig zal niet neerstorten. Maar door het zo te omschrijven wakker je angst aan, zegt hij. “Het grootste gevaar is dat je een flinke smak maakt in het vliegtuig. Daarom moet je je riemen altijd omhouden tijdens een turbulente vlucht.”

Alfabet achterstevoren!

Bij plotselinge turbulentie reageert je lichaam met een versnelde hartslag, verhoogde bloeddruk, onrustige gevoelens, transpireren en buikkrampen. Volgens Otte is dit is een normale reactie die je niet kunt voorkomen, maar wel mee om kunt leren gaan. Accepteren dus. “Begin met een ademhalingsoefening. Haal drie keer diep adem richting je onderbuik”, zegt hij. “Kruip vooral niet in je schulp, maar zoek afleiding. Maak een praatje met je buren en zeg hardop achterstevoren het alfabet op.’”

In het midden

Wil je zo weinig mogelijk effecten van turbulentie ervaren? Kies dan een stoel in het midden, waar het zwaartepunt ligt van het vliegtuig. Vergelijk het met een wip, ligt hij uit. “Als je op de uiteinden zit ga je veel meer omhoog en omlaag dan wanneer je in het midden plaats zou nemen.”

Kelly Otte is 29 jaar piloot en ook examinator op de Boeing 737 en Airbus 320. Sinds 2012 is hij docent bij de organisatie Onbezorgd Vliegen, dat al duizenden mensen van hun vliegangst heeft afgeholpen. In zijn boek schrijft hij ook over de techniek van het vliegtuig, de levenslange opleidingseisen van piloten, de strenge regelgeving in de luchtvaart, wat er precies gebeurt tijdens de vlucht en hoe je het beste je vliegangst kunt hanteren.