SpanjeCulinaire fietstour door Bilbao: pintxos prikken

Wat slaap je toch lekker als het een beetje fris is in de hotelkamer en door het openstaande raam het rustgevende geluid van een mals zomers regenbuitje te horen is. Na onze verlate lunch – of early diner – in restaurant Sutegi in Casco Viejo van Bilbao zijn we vrij vroeg naar bed gegaan. En ‘we’ zijn in dit geval RonReizen-producer Erik Klap, die deze citytrip van mij cadeau krijgt voor zijn zestigste verjaardag, en ondergetekende. Vanuit Valencia vlogen we gisteren naar Bilbao. We waren bekaf na de reis en zo’n dag door de stad slenteren, vooral omdat we al om 06.00 waren opgestaan. 

Mee met Wereldstadgids

Nieuwsgierig kijk ik uit het raam. De straat voor ons hotel is nog nat, maar gelukkig zijn de paraplu's zijn uit het straatbeeld verdwenen. Het grijze wolkendek breekt open, een eerste zonnestraal weerkaatst in de Nervion, de rivier die dwars door Bilbao stroomt. Het weerbericht belooft een droge dag met temperaturen rond de 20 graden. Perfect weer voor de culinaire fietstocht die we ‘s middags hebben geboekt bij Elke Panneels van Wereldstadgidsen.

Ontbijt in de stad

Maar eerst… ontbijt! Ik ben geen voorstander van ontbijt in een hotel omdat de prijs per persoon al snel rond 25 euro is en ik eigenlijk alleen behoefte heb aan een kopje thee en een zachtgekookt eitje. Dat doen we dus niet. Lekker de stad in en op een terras iets kleins nuttigen. Voor Erik een croissant en eerst een café Solo, daarna nog Cortado voor mij een flesje water en een hapje van zijn croissant. Maar je kunt ook een heerlijk broodje Jamon kopen.

Abando

We lopen richting Abando. Bilbao heeft niet echt 1 centrum, maar vanuit ons hotel Tayko ben je vlakbij het oude centrum Casco Viejo met de zeven straatjes en de levendige wijk Abando, het moderne centrum. Abando kent een rijke geschiedenis die terugvoert tot de middeleeuwen, maar de huidige structuur is vooral het resultaat van de industriële revolutie en de daaropvolgende urbanisatie. Oorspronkelijk was Abando een klein landbouwdorp buiten de oude stadsmuren van Bilbao. Maar de opkomst van met name staalindustrie, trok veel arbeiders en is nu een mix van brede straten en stadsparken, maar ook kleine steile straatjes met fel gekleurde huizen.

Azkuna Zentroa

Voordat we met onze Vlaamse gids Elke Panneels bij Puppy voor het Guggenheim-museum voor een fietstour hebben afgesproken – met wie je via Winnen op Woensdag een tour voor twee personen door Guggenheim kunt winnen (https://www.ronreizen.nl/reisverhaal/winnen-op-woensdag-met-nl-gids-naar-museum-guggenheim – verkennen we de stad wandelend. We lopen op de San Frantzisko Kalea over de spoorbrug van de treinen, het centraal station van Bilbao, richting recreatie- en cultuurcentrum Azkuna Zentroa. Ontworpen door de Baskische architect Ricardo Bastida, in 1909 gebouwd als wijnmarkt. Hier werden vaten en flessen uit de roemruchte wijnregio’s Rioja en Bordeaux voor (inter)nationale verkoop opgeslagen, zo legt Elke Panneels ons later uit als we hier met de fiets voorbij komen en zij tekst en uitleg geeft.

Gratis naar tentoonstellingen

In de jaren zeventig kreeg het mega-gebouw een andere bestemming. De wijnmarkt werd door designer Philippe Starck tot modern cultuur- en recreatiecentrum getransformeerd, met sierlijke pilaren van marmer, hout, steen en staal. Je hebt hier gratis toegang tot alle tentoonstellingen. Alleen voor het zwembad met olympische afmetingen – op de hoogste etage – moet je entree betalen. Visueel kunstzinnig ontworpen, want wandelend op de begane grond kijk je naar het gigantische glazen plafond waar je op grote hoogte mensen ziet zwemmen. Starck werk!

Kleurrijk en innovatief

Tijdens ons spontane bezoek is de tentoonstelling My House is your House van Chiharu Shiota te zien. Hoe beschrijf ik deze creatieve uitbarsting? Speels en indrukwekkend, maar ook kleurrijk en zeker innovatief. Foto’s geven een beter beeld. Allereerst van een met rood wol gespannen huis en daarna een ietwat macabere bloedspoelmachine. Een mega-infuus als kunst. Je moet er maar opkomen.

My house is your house

Bij de informatiebalie verwelkomt een vriendelijke meneer de internationale gasten in ongeveer elke taal. Geen idee hoe hij het weet, maar met zijn vrolijke “Goedemorgen” liet hij ons merken dat hij zag dat we Nederlanders zijn en toverde een glimlach op onze lippen. De tentoonstelling My House is your House is nog tot 28 september te zien.

De tentoonstelling My House is your House is nog tot 28 september te zien.

High-end souvenirs op begane grond

Op de begane grond is ook de enige winkel met kunstzinnige producten van Baskische artiesten te vinden. Denk aan T-shirts met opdruk, koffiekopjes, kaarten, schilderijtjes en posters, veel van wat je ook in een normale souvenirwinkel kunt vinden, maar hier is het door een geselecteerde Baskische kunstenaar ontworpen. High-end souvenirs op de begane grond.

Zoetsappige iconografie

Puppy is bedekt met perkplanten. Koons gebruikt de meest zoetsappige iconografie – bloemen en puppy's – in een even sentimenteel als imposant monument. Met een omvang die zowel beperkt als schijnbaar onbeheersbaar is, het groeit en bloeit zowel letterlijk als figuurlijk nog steeds. Puppy wordt twee keer per jaar met verse planten versierd. Hoe blijven die planten liefst zes maanden goed? Dat was dan ook een van mijn eerste vragen aan Elke, want de prachtige kleuren knallen er eind juli nog vanaf, dankzij een slim ingebouwde watervoorziening.

Wie huren hier fietsen? Nederlanders en Vlamingen!

Vanaf het museum lopen we met Elke een klein stukje naar fiets-verhuur-winkel Bilke die uiteraard in Nederlandse handen is. De meeste klanten zijn toeristen uit ons kikkerlandje en Vlaanderen, weet Elke, onze Vlaamse gids. Veiligheidshalve zet ik braaf een helm op... maar ik merk al snel hoe warm het wordt in de zon. "Het is niet verplicht," zegt Elke, waarop ik de helm als accessoire snel in mijn fietsmandje drop. Eerlijk is eerlijk, ik vind dit gewoon spannend. Ook al woon ik inmiddels 35 jaar in Nederland, ik fiets amper en lang niet zo soepel als Erik op zijn stalen ros klimt. Bellen en fietsen tegelijk? Kansloos! Telefoneren, bedoel ik. Ik probeerde dit ooit en had daarna blauwe plekken op lichaamsdelen die ik hier verder niet wil beschrijven. Snel terug naar onze culinaire fietstour. Onze eerste stop is vrij vlot. Heerlijk idee, want ik krijg zo langzamerhand trek. Het is de Pintxo-bar Monty.

Salut

Traditiegetrouw zijn deze Pintxos-bars klein, de redenatie is: als je niet kunt zitten, dan sta je binnen of buiten te kletsen: Pintxos binnen hapbereik en een drankje in je andere hand. Salut! Buiten op de stoep - een echt terras kun je het amper noemen - zijn de paar tafels helaas bezet. We stappen drie treden naar beneden en komen in een kleine bruisende bar terecht. Monty Pintxos. 

Bonte Baskische mix

Het beeld wat Elke schetst, klopt: vrijwel alle gasten hebben een alcoholische versnapering in de ene hand, een Pintxos in de buurt. Op de bar, op een bordje of onderweg naar de mond. Hier staat een bonte Baskische mix mensen, en een verdwaalde toerist. Echt, van alles wat. Het zijn vriendinnen, vaders met volwassen zonen, buren of collega's, maar ook personen die snel even een hapje eten en dan verder lopen naar de volgende Pintxo-bar. Dat is vrij gebruikelijk, legt Elke uit. "Je blijft niet al te lang in een bar hangen, maar eet je favoriete Pinxto, drinkt een drankje, maakt een praatje en gaat weer verder." 

Txapella

Heerlijk lijkt me dit. Op die manier kom je ook steeds andere mensen tegen. Monty staat onder meer bekend vanwege de connectie met de Txapella, zo zien we ook in tekst en uitleg op de muur. En buiten zit een oude baas te praten, glaasje rioja binnen handbereik, met een authentieke baret op zijn kruin. Die baret (of Txapella) is eigenlijk een eerbetoon, want een baret is iets voor echte kampioenen. Bijvoorbeeld voor de winnaar van de meerdaagse wielerwedstrijd de Ronde van het Baskenland (Itzulia) of de klassieker in die andere beroemde culinaire Baskische stad: de Clásica San Sebastián. 

Trots

Basken zijn trots! Als je zo'n Txapella ooit hebt veroverd, dan draag je hem ook... Bij wat ik bij Monty in de vitrine zie liggen, loopt het water spontaan in mijn mond. Pinxtos met geroosterde rode paprika, ansjovis en lente-ui, ook wel bekend als Matrimonio, het huwelijk.  

Eentje met olijven, opgerolde ansjovis en kleine groene pepers die hier smaakvol doorheenprikken – ook al zo lekker. Vele pintxos zijn hier met bacalau, bij ons beter bekend als kabeljauw. In de middeleeuwen waren de Basken goed in de walvisvangst. Onderweg vingen ze ook veel kabeljauw en die werd op zee op een bijzondere manier bereid. Bij de bereiding vloeit eiwit uit de vis die samen met olie op de bacalau op een soort Béchamel of Hollandaise-saus lijkt. Smakelijk, maar machtig.  

Aixtu voor tortilla

De volgende culinaire stop is Pintxo-bar Aixtu. Of misschien beter: tortilla-tent. Elke Panneels vertelt een smakelijk verhaal. Chef Aitana was finalist bij de kookshow MasterChef Spanje. Ze heeft zich sindsdien gespecialiseerd in allerlei varianten van Tortilla. Met chorizo, met truffel, met kaas, met pepertjes en maandelijks een nieuwe tortilla van... de maand! Met vrijwel alles wat een mens zich in de Baskische keuken kan voorstellen. Ze serveren dagelijks meer dan 20 verschillende tortilla’s. Belangrijke Baskische discussie is: hoort een ui in een tortilla? Of niet? Persoonlijk heb ik niets tegen ui in de tortilla. En Erik al helemaal niet. Ik kies voor truffel, Erik neemt tortilla met uitgebakken chorizo en is laaiend enthousiast. Naast de typische zomerdrank Tinto de Verano is in Bilbao de Kalimucho populair, een mix van cola en rode wijn. Zo blijf je wakker en heb je toch een beetje alcohol. 

Op naar Athletic de Bilbao

Elke hoort dat Erik gek is op voetbal en dat het stadion van 'de Leeuwen' redelijk recent is gerenoveerd voor het EK in Spanje. We fietsen er in 7 minuten heen. Het is de trots van Baskenland, vorig jaar winnaar van de Copa del Rey - de Spaanse beker - en dat is vooral knap omdat de traditie hier overwint. Alleen Basken spelen in het team bij Athletic de Bilbao, bezoekers en supporters in het stadion bewonderen de eregalerij en koesteren de Baskische beleving in het klassieke rood-wit gestreepte Sparta-shirt. In de vitrine van de bar? 11 tegen 11 Pinxtos. Tijd voor de slotetappe. 

Nog een Pintxos dan

Vanaf het stadion gaan we terug naar de oude stad en passeren de haven waar op een schiereiland een nieuwe woonwijk wordt gebouwd. Het maritieme Itsas-museum slaan we nu over, wellicht iets voor een volgende keer. We sluiten af bij Aku. Voor een laatste Pintxos met Txakolli, de Baskische witte wijn die lekker smaakt bij groene peper en kaas.

Bonte avond bij Aitaren

Vlakbij ons hotel ligt restaurant Aitaren, volgens Elke echt iets voor carnivoren. We lopen niet langs, maar stappen naar binnen en kunnen nog een tafel voor twee reserveren. Nee, niet te laat, want dan zit het vol. Nou is 19.30 uur voor Spaanse begrippen vrij vroeg, maar voor onze bonte Bilbao-avond komt het perfect uit. Na ons smakelijke Sutegi-diner van gisteren weet ik het ook zeker: gegrild rundvlees als hoofdgerecht. En wat voor gerecht! Wagu Beef, 135 euro voor een kilo. Aitaren is stijlvol art-deco, zeker als je van zwart en glimmend goud houdt, maar bovenal werkt hier lief en eerlijk personeel en is het eten zeldzaam lekker. Niet spotgoedkoop, maar YOLO in Bilbao. On-verg-eet-elijk. 

Golf van Biskaye en stadsstrand

De combinatie van een haven en stadsstrand maakt ons nieuwsgierig op de derde en laatste dag van ons Bilbao-bezoek. We zijn - met de metro - slechts op een klein half uurtje van de Atlantische oceaan! Bij de Golf van Biskaje - in het Spaans Golfo de Vizcaya, in het Baskisch Bizkaiko Golkoa - liggen op de heuvel de uitlopers van Bilbao. Het weer laat ons weer een een beetje in de steek en na twee dagen smikkelen en smullen is een flinke wandeling langs boulevard en strand ook lekker. Even uitwaaien. We klimmen steil omhoog naar het dorpje, maar dat kan, zo blijkt als we boven zijn, ook met de lift! Als het hier mooi weer is, dan is ook Bilbao aan zee een extra reden voor een coole citytrip, maar voor ons gaan cultuur (Guggenheim) en culinair (Pintxos en supermals rundvlees) hand in hand.