LitouwenLitouwen: van kuren naar wellness

Op naar Drus-ki-nin-kai

Voorheen waren het vooral Russen en Wit-Russen die naar Litouwen afreisden voor een (min of meer medische) behandeling in een, zoals dat toen heette, sanatorium of kuuroord. Tegenwoordig zijn het Polen, Letten en Duitsers die de weg naar de Baltische staat weten te vinden. Nederlanders komen er maar weinig. In Druskininkai, dé spastad van het land, zijn ze op een paar handen te tellen. Toch is het voor liefhebbers de moeite waard om eens af te reizen naar deze stad met die moeilijke naam (Drus-ki-nin-kai, even oefenen). 

Heilzaam water borrelt overal

We struikelen bijna over de wellnesshotels en sparesorts (sommige met wel 18! sauna’s) en het heilzame maar extreem zoute water overal in de stad vanuit de diepte opborrelt. De Litouwse resorts van nu waren vroeger kuuroorden en sanatoriums, waar men wekenlang heenging om mentaal en fysiek aan te sterken. Dat ‘medische’ zit er nog steeds enigszins in, want nog steeds gaan Litouwers bij klachten langere tijd naar dit soort oorden die standaard een eigen dokter in huis hebben.

Een modderbad: warm en intensief

Zo’n dokter vertelt je bijvoorbeeld of je wel of niet een modderbad kan nemen. Die modderbaden zijn vooral in Druskininkai een bestseller. De modder wordt gewonnen op speciale locaties in het land en ondergaat daarna een speciale behandeling. Alleen dan mag het in een modderbad gebruikt worden. Samen met het al net zo speciale mineraalrijke water dat hier uit de grond wordt opgepompt vormt het een mix waarin je niet mag onderdompelen als je een hoge bloeddruk hebt, zwanger bent of anderszins heftig reageert op warmte. Want dat is het, een modderbad: heel warm en intensief. Je bloeddruk schiet omhoog en het zweet parelt al snel op je voorhoofd. Waar het dan goed voor is? Mensen met huidklachten hebben er baat bij. En het is heilzaam voor je geest, want het ontspant.

Modderbad light kan ook

Voor wie zo’n bad te heftig is, kan ook voor een modder’wrap’ kiezen. Wij kozen voor deze ‘light’-behandeling in hotel SPA VILNIUS (in Druskininkai dus), een van de vele spa-behandelingen die dit resort aanbiedt. Ingesmeerd met modder, vervolgens omwikkeld met folie en een zware deken over ons heen lagen we 20 minuten te broeien in een aangename warmte. Daarna afspoelen en een tijdje languit op een loungestoel of in de ‘zoutkamer’ uitwasemen voor de nawerking van de heilzame stoffen in de modder. Als je zo’n wrap ’s avonds doet, dan is een heerlijke nachtrust gegarandeerd. Wij deden de behandeling ’s ochtends en voelden ons relaxed maar ook een beetje doezelig. Het bleef die dag bij rondsloffen in badjas en niet te veel doen. Ook dat is wellness, realiseerden we ons later. Het lijf en de geest even rust geven en gunnen.

Druska betekent zout

En dan het bijzondere water van Litouwen. Druskininkai heet niet voor niks zo. Druska betekent namelijk zout. Onze gids Lilijana loodst ons naar het standbeeld van boer Surutis, naast de roodbakstenen kerk – die van binnen opvallend wit is. In zijn ene hand heeft Surutis een paard, in de andere een brok zout. De legende gaat dat de boer zijn zieke paard naar een waterbron bracht om daar te sterven. Tot zijn verbazing zag de man zijn paard een tijdje later terug, gezond en wel. Het water dat het paard op zijn ‘sterfbed’ dronk, had hem genezen. Surutis ontdekte dat het water uit deze bronnen zout en mineralen bevatten die heilzaam zijn voor mens en dier.

Stad van modder, zout en zuurstof

“Die zoutbronnen vormen de basis van het ontstaan van Druskininkai als kuuroord”, vertelt Lilijana. Dat zoute water gebruikt met tot op de dag van vandaag voor van alles en nog wat. Als drinkwater (maar dan met minder of zonder zout) en in de wellnessresorts voor mineraalbaden, in zoutkamers en om als stoom te inhaleren. Het minerale water in combinatie met de gezonde buitenlucht – met dank aan de eindeloze naaldboombossen in en rond de stad – maken Druskininkai volgens kenners een van de meest heilzame locaties van Europa. Gids Lilijana: “Het is de stad van modder, zout en zuurstof.”

Instant verjongingskuur

Hoe zout het water is, kan je op een paar plekken in Druskininkai proeven. Het zoutste water is bij de ‘bron van schoonheid’ die al sinds 1930 aan de oever van de Nemunas (Memel in het Nederlands), de langste rivier van Litouwen, opborrelt. Dit water is zo zout – 52-56 gram per liter – dat mag je niet drinken. Een paar moleculen op je tong en je weet genoeg. Je gezicht en armen ermee deppen is een idee, het is een instant verjongingskuur. Locals komen elke dag even langs voor een paar drupjes ‘elixer’ en wellnessresorts in de stad gebruiken het in hun therapeutische sessies.

Culturele hoofdstad van Litouwen

Overigens is Druskininkai niet alleen spastad, het is dit jaar (2025) ook nog eens uitgeroepen tot culturele hoofdstad van Litouwen. En dat zal alles te maken hebben met de 150e geboortedag van componist/kunstschilder Mikalojus Konstantinas Ciurlionis (1875-1911). De man is wereldberoemd in heel Litouwen, daarbuiten nauwelijks. Een gevolg van het feit dat zijn kunstwerken nauwelijks in het buitenland te zien zijn (geweest). Zijn meeste werk hangt in het M.K.Ciurlionis Museum in Kaunas. In Druskininkai is een herdenkingsmuseum van Ciurlionis, in het huis waar hij opgroeide.

Waar je ook in de zoutstad bent, je stapt in de voetsporen van deze kunstenaar/componist wiens beeldende werk – dat op diverse locaties in de stad hangt – fantasierijk kan overkomen. Ciurliones leed aan depressies en stierf al jong, op 35-jarige leeftijd, aan een longontsteking. Maar in Druskininkai leeft hij voort.

De hoofdstad van Litouwen

In Vilnius, de hoofdstad van Litouwen, zijn het vooral hotels die spa-faciliteiten aanbieden, zoals Pacai in hartje stad. Het is een prima plek om het historische Vilnius verder te verkennen. Het is een groene universiteitsstad waar religies en culturen al eeuwen samenkomen. De architectuur varieert tussen Russisch orthodox tot Italiaans barok. Bijzondere locatie is de ‘republiek’ Uzupis, een kunstzinnig mini-vrijstaatje aan rivier de Neris. Elk jaar in mei kleurt de stad roze vanwege het Pink Soup Festival, een feest ter ere van de beroemde koude rode bietensoep, die je overigens het hele jaar door kunt bestellen.

Kleine maar fijne spa-stad

Een veel kleinere spa-stad, in het zuiden van Litouwen, is Birstonas, net als Druskininkai liggend aan rivier Nemunas (Memel). Hier staat een van de mineraalwaterfabrieken van het land. Op de bordjes in de stad staat regelmatig nog de oude term ‘sanatorium’, maar de meeste zijn omgebouwd tot moderne wellness-resorts, zoals Vytautas Minerals Spa en Ego Spa Hotel waar het kleurrijke restaurant Eklektika is gehuisvest. Net buiten de stad staat een observatietoren die gratis te beklimmen is. Een pittige work-out van meer dan 300 treden, maar het panoramische uitzicht maakt veel goed. Wie nog hoger wil, boekt een ballonvlucht met Hot Air Balloon. En voor wie wat meer sensatie zoekt, kan terecht bij de grootste heuvel van de stad – voorheen een skipiste – waar Domas zijn jongensdroom waarmaakte: een roetsjbaan op ‘Fun Hill’.